De toepasbaarheid van de WHOA: voorwaarden en doeleinden

Met de inwerkingtreding van de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (“WHOA”) op 1 januari 2021 heeft het Nederlandse herstructureringslandschap er een nieuw instrument bij. Met behulp van een WHOAZAAK kan de schuldenaar het probleem van een te hoge schuldenlast oplossen door een akkoord te sluiten met zijn schuldeisers. Kenmerkend voor de WHOA is dat de rechter het akkoord kan goedkeuren (“homologeren”), waardoor alle schuldeisers – ook degene die niet hebben gestemd of niet hebben ingestemd – aan het akkoord gebonden kunnen worden. Een WHOAZAAK is daarmee een effectieve akkoordprocedure om het faillissement van de schuldenaar te voorkomen.

Hoewel de WHOA beoogt om de schuldenaar zo veel mogelijk ruimte te bieden voor het tot stand brengen van een akkoord, biedt een WHOAZAAK niet onder alle omstandigheden een uitkomst. In dit artikel wordt stilgestaan bij de voorwaarden waaraan de schuldenaar moet voldoen om de WHOA te kunnen gebruiken. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de doeleinden waar de schuldenaar de WHOA voor kan gebruiken. Enerzijds kan dat zijn om zijn onderneming te continueren, anderzijds kan hij de WHOA aanwenden om zijn onderneming buiten faillissement te beëindigen en af te wikkelen.  

Voorwaarden voor een WHOAZAAK

De schuldenaar met een te hoge schuldenlast kan van de akkoordprocedure uit de WHOA gebruik maken, indien hij voldoet aan het zogenoemde “pre-insolventiecriterium”. Naar de tekst van de wet houdt dit in, dat de schuldenaar verkeert in een toestand waarin het redelijkerwijs aannemelijk is dat hij met het betalen van zijn schulden niet zal kunnen voortgaan. Simpel gezegd komt dit op het volgende neer. De schuldenaar is op dit moment nog in staat om zijn lopende verplichtingen te betalen, maar het is de (reële) verwachting dat dit in de nabije toekomst niet meer het geval zal zijn. De schuldenaar voorziet dus dat een faillissement niet voorkomen kan worden als zijn schuldenlast niet (snel) wordt verminderd. In de toelichting bij de WHOA heeft de wetgever het voorbeeld gegeven dat deze situatie van pre-insolventie zich voordoet als de schuldenaar een lening over een half jaar terug moet betalen en hij goede gronden heeft om te verwachten dat hij hiertoe niet in staat zal zijn.

Naast dit pre-insolventiecriterium worden afhankelijk van de doelstelling van de WHOAZAAK aanvullende voorwaarden gesteld aan de toepasbaarheid van de WHOA. Deze aanvullende voorwaarden worden bij de behandeling van de doeleinden nader besproken.

Doeleinden van een WHOAZAAK

Continueren

Zoals gezegd kan de WHOA voor een tweetal doeleinden worden aangewend. De WHOA kan ten eerste worden gebruikt om de betreffende onderneming weer financieel gezond te maken, waardoor de ondernemingsactiviteiten na de akkoordprocedure kunnen worden voortgezet. De WHOAZAAK is in dat geval gericht op het continueren van de onderneming. Voor zover het WHOA-akkoord gericht is op de continuïteit, geldt – naast het pre-insolventiecriterium – dat de onderneming wel over levensvatbare bedrijfsactiviteiten dient te beschikken. Deze voorwaarde volgt uit de toelichting van de wetgever bij de WHOA en houdt in dat de WHOA uitsluitend voor voortzetting van de onderneming gebruikt kan worden als de activiteiten na de sanering voldoende winstgevend zijn om te kunnen blijven bestaan.

Liquideren

De WHOA staat ook open voor de onderneming die geen overlevingskansen meer heeft. Door middel van een WHOA-akkoord kan deze onderneming gecontroleerd worden stopgezet en afgewikkeld buiten faillissement om. In dat geval is de WHOAZAAK gericht op liquidatie. Om de WHOA te gebruiken voor beëindiging van de activiteiten, geldt – naast het pre-insolventiecriterium – dat de WHOA enkel voor dit doel aangewend mag worden als daarmee een beter resultaat te behalen valt dan met een afwikkeling van de onderneming in faillissement. Ook dit volgt uit toelichting van de wetgever bij de WHOA.  

Het liquideren van de onderneming door middel van een WHOA-akkoord kan de vraag doen rijzen wat de toegevoegde waarde van deze wijze van beëindiging is, vergeleken met het aanvragen van het faillissement. Het gecontroleerd stopzetten en afwikkelen van de onderneming buiten faillissement om heeft als meerwaarde dat met deze wijze van afwikkeling doorgaans een hogere opbrengst kan worden behaald en dat de onderneming schuldenvrij beëindigd kan worden. Daarnaast zorgt een liquidatieakkoord ervoor dat de betrokkenen niet jarenlang te maken hebben met de gevolgen van het faillissement en dat mogelijke persoonlijke aansprakelijkheden voorkomen kunnen worden.

Tot slot

Voor het gebruik van de WHOA geldt als toelatingscriterium, dat er een verwachting moet zijn dat de schuldenaar in de nabije toekomst zijn schulden niet meer zal kunnen betalen. Afhankelijk van de levensvatbaarheid van de onderneming, kan de WHOA aangewend worden om de onderneming financieel gezond te maken en voort te zetten of om de onderneming buiten faillissement te beëindigen. In beide gevallen is het van belang om tijdig actie te ondernemen en te onderzoeken in hoeverre de WHOA een oplossing biedt voor de financiële problemen. Vraagt u zich af in hoeverre de WHOA in uw geval kan bijdragen aan een oplossing? Leg dan hier uw vragen voor aan onze specialisten.